فصلنامه علمی مرمت و معماری ایران
سال 9، شماره 19 - ( پاييز 1398 )
جلد 9 شماره 19 صفحات 78-65 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Heidari F, Aliabadi M, Kalantari Khalilabad H. Qualitative Concept Elucidation of the Word “light” from Quran Text and Transferring It to the Devotional Space Body. mmi 2019; 9 (19) :65-78
URL: http://mmi.aui.ac.ir/article-1-597-fa.html
URL: http://mmi.aui.ac.ir/article-1-597-fa.html
حیدری فرزاد، علی آبادی محمد، کلانتری خلیل آباد حسین. مفهوم‌یابی کیفی واژه «نور» از متن قرآن کریم و معادل‌سازی آن در کالبد فضای عبادی. نشريه علمي مرمت و معماري ايران. 1398; 9 (19) :65-78
1- دانشجوی دکترا، گروه معماری، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
2- استادیار، گروه معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران ،aliabadi@shirazu.ac.ir
3- دکتری برنامه‌ریزی شهری، دانشیار، گروه معماری و منظر‌شهری، پژوهشکده فرهنگ، هنرومعماری جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
2- استادیار، گروه معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران ،
3- دکتری برنامه‌ریزی شهری، دانشیار، گروه معماری و منظر‌شهری، پژوهشکده فرهنگ، هنرومعماری جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
چکیده: (3399 مشاهده)
تجلی متافیزیک نور بر فیزیک بنا، آن را اصلی‌ترین محور زیبایی‌شناسی معماری اسلامی در عرفان و معنا قرار داده است. نور در معماری سنتی و در فرهنگ اسلامی، نمادی از خداوند و وحدت الهی است؛ به همین خاطر، جایگاهی خاص در معماری فضاها به‌خصوص فضاهای مذهبی مانند مساجد دارد. امروزه در مساجد معاصر، کمتر به مقوله نور به‌عنوان یک عنصر هویت‌بخش توجه شده است. هدف از نگارش این مقاله، شناسایی خصوصیات کیفی نور (طبیعی) بر اساس متون قرآنی در راستای تحقق‌پذیری فضای معنوی است. قرآن به‌دلیل جامعیت خود، نقش محوری در رابطه با علم و دین دارد. لذا با ملحوظ نگه داشتن ظاهر و باطن قرآن و تدبر در آن، می‌توان به لایه‌های درونی مفاهیم قرآنی رسوخ کرد و در دانش امروزی از این مفاهیم بهره برد. واژه "نور"، یکی از واژه‌های مهم قرآن است و کاربردهای مختلف آن در آیات قرآنی، شبکه شعاعی گسترده‌ای را تشکیل می‌دهند. در راستای تحقق این امر، تحقیق حاضر، از دو بخش تشکیل یافته است؛ بخش اول، مفهوم‌یابی کیفی برای واژه نور از آیات قرآنی که به روش تحلیل محتوا با رویکرد استنباطی-اجتهادی صورت گرفته و نتیجه آن، استخراج مؤلفه‌های کیفی "اصل آیتی"، "اصل هدایت"، "اصل عدالت" و "اصل تعالی" است. بخش دوم، مربوط به معادل‌سازی این مفاهیم در کالبد فضای عبادی است که در این قسمت، از روش‌های پیمایشی (زمینه‌یابی) و هم‌بستگی استفاده شده و نتیجه این بخش از تحقیق این است که هر یک از این مفاهیم با نمودهای عینی، قابل حصول در کالبد مسجد هستند. بدیهی است که با حضور کیفی نور (طبیعی) در فضای عبادی، مفاهیم عینی و ذهنی در فضا به‌وجود آمده‌اند و باعث حس معنویت (سیر از ظاهر به باطن) توسط مخاطب شده و در نهایت، افزایش تعلق به مکان مقدس را منجر خواهد شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که کاربر فضای عبادی، تجلی مفاهیم مذکور در فضای عبادی را به‌شرط رعایت الگوهای مشخص‌شده در تحقیق حاضر، آشکارا درک می‌نماید.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |