فصلنامه علمی مرمت و معماری ایران
سال 11، شماره 28 - ( زمستان 1400 )
جلد 11 شماره 28 صفحات 70-61 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Changizi S. A study of the principles and categories related to the world of architecture in the book of Nuzhat Nama-yi Ala’i. mmi 2021; 11 (28) : 5
URL: http://mmi.aui.ac.ir/article-1-1159-fa.html
URL: http://mmi.aui.ac.ir/article-1-1159-fa.html
چنگیزی شیدا، رازجویان محمود. بررسی اصول و مقولات مربوط به جهان معماری در کتاب نزهت‌نامه علایی. نشريه علمي مرمت و معماري ايران. 1400; 11 (28) :61-70
1- دانشگاه شهید بهشتی ، sh_changizi@yahoo.com
2- دانشگاه شهید بهشتی
2- دانشگاه شهید بهشتی
چکیده: (4605 مشاهده)
منابع کهن فارسی، از زمره مهم‌ترین منابع برای شناختن معماری گذشته ایران به شمار می‌روند. از جمله این متون، کتاب نزهت‌نامه علایی اثر شهمردان‌بن ابی‌الخیر است که در سال‌های پایانی سده پنجم هجری تألیف شده است. این کتاب، دایره‌المعارفی از علوم رایج در آن روزگار است و شامل موضوعات متنوعی چون؛ اقسام حیوانات، نباتات، جواهر، حساب، نجوم، هنرهای دستی و ... می‌شود. موضوع این مقاله، استخراج، دسته‌بندی و بررسی اصول و مقولاتی در کتاب نزهت‌نامه است که به کار مباحث نظری معماری می‌آیند. تحقیق با روش تفسیری و به شیوه قرائت و فهم و تفسیر کتاب نزهت‌نامه به واسطه خود متن انجام شده است؛ لذا محور این تحقیق، کتاب نزهت‌نامه بوده و فقط برای شناخت بیشتر و استدلال بهتر به منابع درجه دوم رجوع شده است. محصول این پژوهش در سه باب سامان یافته است؛ باب اول، به زمینه و زمانه کتاب اختصاص دارد و در آن مختصری از جایگاه نزهت‌نامه و نویسنده آن طرح شده است. در باب دوم، اصول غالب کتاب راجع به جهان و انسان مطرح و دسته‌بندی می‌شوند. این اصول، مبانی برای باب سوم وضع می‌کنند که اصول مستخرج از کتاب راجع به معماری هستند، شامل؛ شأن معماری، کشف حکمت‌ها و معانی، مراعات وقت، شناختن طبایع و اعتدال، هماهنگی صورت و معنای نیکو. مطابق جهان نزهت‌نامه، معماری در زمره صناعات شریف است. معمار لازم است بر وقت‌های سعد و نحس و طبایع مختلف در کار خود واقف باشد، بر فنون کار خویش مسلط باشد تا بتواند بنایی نیکو برآورد، در پی حکمت‌ها و معانی باشد و سعی کند اصل اعتدال را در معماری به‌جا آورد.
شماره‌ی مقاله: 5
واژه‌های کلیدی: نزهت‌نامه علایی، مبانی نظری معماری، شهمردان‌بن ابی‌الخیر، حکمت در معماری، طبع در معماری
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |