کاربندی، یکی از الگوهای پوشش تاقی است که ریشه در روشهای دقیق هندسه ترسیمی دارد. این الگو بهسبب داشتن هندسه مقیّد، از انعطاف زیادی برخوردار نبوده و در معماری ایران نیز تنها در زمینههای مشخص بهکار رفته است. لذا همواره این سؤال مطرح است که روشهای رایج ترسیم کاربندی چه محدودیتها و مقتضیاتی دارند؟ و با شناخت این محدودیتها و مقتضیات، چگونه میتوان کاربردهای کاربندی را گسترش داد؟ تحقیق حاضر، با هدف پاسخگویی به سؤالات مذکور شکل گرفته است؛ لذا بهمنظور یافتن محدودیتها و الزامات هندسی کاربندی، ابتدا کاربندیهای بازار تاریخی تبریز را بررسی و تحلیل میکند، سپس با در نظر گرفتن الزامات یافتهشده، در صدد رسیدن به روشی است تا بتواند بر محدودیتهای هندسی کاربندی فائق آمده و استفادههای آن را گسترش دهد. این پژوهش، با روش استدلال منطقی و با جمعآوری اطلاعات از طریق مشاهده عینی، بررسیهای کتابخانهای و مدلسازی رایانهای، به ارائه راهحلهایی در جهت افزایش تنوع زمینههای کاربندی پرداخته است. نتایج بررسی نمونههای مطالعاتی نشان میدهد که شروط لازم و کافی برای پیادهسازی دقیق هندسه یک کاربندی n ضلعی در زمینههای چهار ضلعی این است که اولاً دو زاویه مقابل چهار ضلعی زمینه مکمل باشند، ثانیاً هر چهار زاویه بهدست آمده از ترسیم یکی از اقطار آن، مضربی از حاصل تقسیم °180 بر تعداد اضلاع کاربندی باشد، ثالثاً مرکز دایره محیطی، داخل چهار ضلعی زمینه قرار گیرد. سپس با در نظر گرفتن شروط مذکور، روشی ارائه شد که در مقایسه با روشهای ترسیمی موجود، محدودیتهای کمتری دارد و استفاده از کاربندی را در زمینههای نامنتظم نیز ممکن میکند.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |