، sbakhtiari88@gmail.com
چکیده: (1252 مشاهده)
عمارت مصطفی قلیخان فراشباشی که امروزه به نام خانهشیران شناخته میشود، در محله درب کوشک اصفهان قرار دارد. این عمارت در دهه اول حکومت ظلالسلطان (1253-1263ش/1875-1884م) در اصفهان ساخته شده و بانی آن مصطفی قلیخان فراشباشی، یکی از صاحبمنصبان دارالسلطنه اصفهان در اواسط دوره قاجار است. معرفی مصطفی قلیخان فراشباشی، بانی عمارت و بررسی معماری و ویژگیهای بارز عمارت هدف پژوهش زیر است. روش تحقیق، تحلیل تاریخی و محتوایی دادههای پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیلی و بر اساس اسناد، نسخههای خطی آرشیوی و گزارش دولتی منتشرنشده، مصاحبه فعال و مطالعات میدانی و کتابخانهای است. بر اساس یافتههای پژوهش مصطفی قلیخان، فراشباشی ظلالسلطان در دارالسلطنه اصفهان، حاکم و مباشر حکومتی و مؤیدی حساب دیوانی برخی از ولایات تحت حکومت ظلالسلطان بود. همچنین بر اساس اسناد و نسخههای خطی، او یکی از کارپردازان اجرایی ساخت، مرمت و بازسازی سربازخانههای اصفهان و مرمت و تعمیر برخی از بناهای تاریخی اصفهان در دوره طلایی حکومت ظلالسلطان(1253تا1266ش/1875تا1888م) بود. مصطفی قلیخان در 1266ش/1888م بهطور ناگهانی از منصب فراشباشی و حکومت عراق عزل گردید و اموال و املاکش ضبط شد. عمارت فراشباشی یکی از املاکی است که ظلالسلطان پس از مرگ مصطفی قلیخان مصادره کرد. این عمارت در یک اشکوب بنا شده و دارای دو حیاط، تالارهای نهدری، پنجدری، اتاقهای گوشواره و ارسی است. با توجه به تاریخ سردر و گستردگی تأسیساتی که باید عمارت فراشباشی ظلالسلطان داشته باشد، به نظر میرسد عمارت از جبهه شرقی، غربی و فضای حیاط دوم کوچک شده و درب اصلی آن در کوچه گردو نرسیده به مسجد ذکرالله قرار داشته است. ویژگیهای بارز عمارت کنونی فراشباشی، ایوان سرتاسری، تالار نهدری و حمام است.
شمارهی مقاله: 2
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي