1- دانشگاه قم ، hamedhayaty@yahoo.com
2- دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده: (17 مشاهده)
رعایت سلسه مراتب در ساخت مساجد جزء اصولی بوده که انتظام فضایی متفاوتی را در پیداشته است. از آنجایی که ساختار کالبدی و اجزای عناصر درونی در هر دوره تاریخی، دارای شباهت ها و تفاوت هایی در نظام ساختاری آنها بوده و نظریههایی مبنی بر تقدم برخی آثار بر ویژگیهای کالبدی نمونههای متاخر بر اساس دوره زمانی ساخت بنا، مطرح شده است. در پژوهش حاضر، مسجد امام اصفهان به عنوان نمونه متقدم بر مسجد حکیم در شهر اصفهان و مسجد نصیر الملک به عنوان نمونه متاخر نسبت به مسجد وکیل شیراز، به عنوان نمونههای پژوهش مورد بررسی قرار خواهند گرفت. هدف از انجام این پژوهش بررسی ساختار کالبدی فضای ورودی مساجد و پاسخ به این پرسش است که چه رابطه ای میان نظام تناسب شکل دهنده ساختار فضای ورودی مساجد فوق وجود دارد؟. این پژوهش بر پایه دادههای کتابخانه ای-میدانی و تحلیل دقیق هندسی و حسابی شکل گرفت. در ادامه ، روش مقایسه ای در نظام تناسبات هندسی پلان، جهت سنجش فضای ورودی نمونههای فوق بکار گرفته شد. سنجش تناسبات طول به عرض عناصر کالبدی فضای ورودی مساجد ، نمایانگر ساختار کالبدی پلان از شکل پایه شش ضلعی منتظم و بهرهگیری از سیستم حسابی - هندسی و مشابهت در کلیات ساختاری مساجد بود . باوجود اینکه ، تکرار و شباهت جزییات خصیصههای مشترک، الزاماً بر پیروی و سرمشق گیری یکی از دیگری صحت نمیگذارد، اما از طرفی بکارگیری مفاهیم تکرار شونده در ساختار کلی نمونههای فوق سبب وحدت شکلی در این بخش از گستره کل ابنیه می باشد و تفاوت در اجزا کالبدی فضای ورودی از نظر تناسبات هندسی و حسابی، می تواند نمایشی از کثرت ظاهری در عین وحدت ماهوی در ساختار کالبدی ابنیه مذهبی باشد.
شمارهی مقاله: 143
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي