1- دانشگاه هنر ، a.sheikhi@art.ac.ir
2- موسسه آموزش عالی فردوس
چکیده: (17 مشاهده)
تزئینات؛ جز جدانشدنیو عمده در معماری اسلامی است.تزئینات آجری در سده 2 و 3 هجری شروع شد ودر عصر سلجوقی و غزنوی در حیطه جغرافیائی خراسان به اوج عظمت خود رسید.
در این پژوهش به دو سؤال پاسخ داده میشود:الف:ساختار وویژگی بصریتزئینات آجری منارههای، ایاز، کرات، فیروزآباد و خسروگرد در خراسان چیست؟
ب- وجود افتراق و اشتراک تزئینات بصری منارههای دوره غزنوی و سلجوقی در خراسان چیست؟
در این دوره آمود (پوسته روئی بنا) و زمود(جداره اصلی) با هم اجرا شده است. در دوره سلجوقی فرم هایتزئینی در دیوارهها و پوششها، سقفها و منارهها ابداع شد که مهمترین ویژگی آن یکی شدن آمود وزمود است که در این پژوهش به تحلیل فرم و تکرار نقوش مشابه در کاربرد معنایی در مناره های راهبر با فاصله جغرافیایی متفاوت است.
هدف پژوهش، مطالعه تزئینات منارههای آجری خراسان در دوره غزنویان و سلجوقیان است. رویکرد تحقیق، کیفی بوده وروش تحقیق توصیفی، تحلیلی و تاریخی است.
روش تحقیق بر پایه بازشناسینقوش، تحلیل وارزیابی تزئینات آجری منارههای ذکرشده استوار است.بنابراینتزئینات آجری منارههای فیروزآباد، ایاز، خسروگرد، کرات مورد مطالعه وتحلیل است که نقوش آنها از نظر بصری و تجسمی دستمایۀ شناخت خواهدبود.جمع آوری داده ها، کتابخانهای و به ویژه میدانی شامل عکاسی و برداشت میدانی است.
یافته ها ونتایج نشان میدهد که ساختار کلی منارهها را می توان در عناصرس سازنده: تاج، ساقه، پایه، حمیل ها وشرفه ها بررسی نمود. تزئینات آجری درعناصر شکلدهنده منارهها اجرا شده است. تکنیک مورد استفاده، چیدمان و گلاندازهای متنوعی از آجرکاری عصر سلجوقی و غزنوی است.مصالح مورد استفاده منحصرا به آجرمحدود است.تزئینات در تاج منارهها شامل: گلاندازهای مرکب، شرفه، خطوط کوفیبنائی و در ساقه شامل: حمیلها، رگچینها، قطبنما و در پایه مناره: آجرچینیهای هفت رجی هستند.
شمارهی مقاله: 148
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي