1- دانشگاه هنر اصفهان ، m.afshary@aui.ac.ir
2- دانشگاه هنر اصفهان
چکیده: (759 مشاهده)
عشایر در طول تاریخ با شیوهی زندگی خاص خود یعنی کوچروی شناخته میشوند. اما در دورههای مختلف همواره تلاشهایی برای جابجایی و اسکان اجباری آنان صورت گرفته که اهدافی متفاوت داشته است، که در دورهی رضاشاه این جریان ماهیت و روندی متفاوت پیدا کرد. هدف این پژوهش بررسی جنبهی معماری و روند شکلگیری و ساخت خانههای عشایر بختیاری در جریان اجرای طرح اسکان اجباری آنان در زمان رضاشاه است، تا نقش احتمالی وجوه معماری در نارضایتی افراد از طرح اسکان داشته را بررسی کند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که روند شکلگیری خانهها در طرح اسکان عشایر بختیاری چگونه بوده است؟ تا از این طریق دریابد که به عوامل مؤثر در شکلگیری معماری، چگونه بوده است و به عبارت دقیقتر، سازگاری بین انسان و محیط در این طرح در چه جایگاهی قرار داشته است. روش انجام این پژوهش، روش تاریخی-تفسیری است و روش استدلال به شیوهی استقرایی صورت گرفت. برای گردآوری دادهها از شیوهی کتابخانهای و اسنادی و انجام مصاحبه بهره گرفته شد. بررسیهای انجام شده در این پژوهش نشان داد که عشایر بختیاری در زمان بعضی از خوانین خود اسکان اختیاری را تجربه کردهاند و با اصل مقولهی اسکان مشکلی نداشتند، بلکه اجرای اجباری و قهرآمیز این طرح و نحوهی تحقق و کیفیت اجرای آن نقش مهمی در مخالفت عشایر با موضوع اسکان داشت. نتایج حاکی از آن است که حکومت رضاشاه با وجود آنکه با شعار مدرنسازی موضوع اسکان عشایر را مطرح کرده بود، اما در عمل، نه تنها در جهت ایجاد مسکن مناسب برای عشایر اقدامی انجام نداد، بلکه ساخت مسکن را به خود عشایر واگذار کرد. از همین رو، میتوان گفت که عدم تأمین مسکن مناسب و عدم سازگاری بین انسان و محیط نقشی کلیدی در نارضایتی ساکنان و شکست طرح اسکان اجباری داشت، که منجر به بازگشت آنان به نظام کوچ شد.
شمارهی مقاله: 128
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي