زینعلی مرضیه، فرشچی حمیدرضا، عطایی همدانی محمدرضا. بررسی فضای زندگی زنان در خانههای سنتی ایران (مطالعه موردی: خانه ملک التجار). نشريه علمي مرمت و معماري ايران. 1402; 13 (35) :1-18
URL: http://mmi.aui.ac.ir/article-1-1323-fa.html
1- دانشگاه کاشان
2- دانشگاه کاشان ، farshchi46@kashanu.ac.ir
3- دانشگاه آزاد اسلامی- واحد کاشان
چکیده: (1721 مشاهده)
نگاه حداقلی و سوداگرایانه به مسکن موجب عدم پاسخگویی مناسب طرح خانه های امروزی به نیازهای روانی ساکنان بخصوص نیازهای بانوان -که در فرهنگ ایرانی اساس و محور معنوی خانه محسوب می شوند- شده است و ضرورت دارد این موضوع از نقطه نظر های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که در فرهنگ ایرانی در پیش و پس از اسلام زنان همواره جایگاه ویژه و قابل احترامی داشته اند، در آثار تمدنی به ویژه معماری، میتوان چنین نگرشی را مورد بررسی قرار داد. می توان پرسید وجوه ممیزه روان شناختی زنان در نگرش ایرانی-اسلامی چیست و چگونه این وجوه در معماری خانه ایرانی موثر بوده است؟ در این پژوهش برای شناسایی مولفه های روانشناختی زنان در معماری از روش اسنادی و کتابخانهای و برای تطبیق مولفه های جنسیتی با مصداق معماری، از روش مشاهده میدانی استفاده شده است. مطالعه موردی این پژوهش «خانه ملک التجار» در اصفهان میباشد، این بنا از نمونههای خانهی قاجاری با کیفیت و دارای تنوع فضایی است و میتواند زندگی خانواده ایرانی را در آن دوره به درستی بازتاب دهد. در بررسی این خانه یافته ها نشان میدهد در طراحی خانه ایرانی فضاها و طرح معماری آن با توجه به ویژگیهای جنسیتی سازماندهی و شکل داده شدهاند تا زنان نیز در فضای زندگی از آسایش و راحتی، حفظ ارزش، حفظ حقوق، عزت نفس، تنوع، حفظ روحیه و احساسات خویش، برخوردار باشند. مولفه های یادشده در انطباق با کارکرد، فرم، ارتباط با بستر طبیعی، انتخاب مصالح و تزئینات قرار گرفته است و نهایتاً میتوان دریافت که بسیاری از فضای خانه های ایرانی منطبق بر ویژگیهای زنانه است.
شمارهی مقاله: 1
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي