قدم نخست در فرآیند حفاظت از باغ‌های تاریخی با تعریف مبانی نظری‌ای که با درک ماهیت باغ آن را یک کلیت واحد در نظر گیرد، آغاز می‌شود. باغ‌های تاریخی به علت ارزش‌ها، نقش تاریخی و اهمیت میراثی آن نیازمند توجه و مراقبت ویژه است. در مواجهه با گستردگی و پیچیدگی جوانب گوناگون شکل‌دهنده باغ‌های تاریخی و با هدف حفاظت از ارزش‌های میراثی آنان این سؤال مطرح می‌شود که؛ با چه ساختاری می‌توان جوانب گوناگون در فرآیند حفاظت از باغ‌های تاریخی را مورد شناسایی قرار داد و با چه رویکردی همه جوانب این امر را در عین در نظرداشتن تفاوت‌های ماهوی هر اثر مورد آسیب‌شناسی قرار داده و نسبت به ارائه طرح حفاظت اقدام کرد. در این مقاله با استفاده از متون مرتبط با منظر فرهنگی، منشور بورا، منشور فلورانس، منشور ونیز و مقالات و کتب مرتبط با موضوع حفاظت از باغ‌ها و مناظر تاریخی، چهارچوب و فرآیند‌هایی برای دستیابی به برنامه مدیریت حفاظت۱، متأثر از تجارت جهانی، معرفی خواهد شد. صحت کارآمدی رویکرد مطرح شده با استناد به؛ تجارب بین‌المللی، بازبینی‌های متعدد انجام گرفته در مبانی مداخله توسط متخصصان دانشگاهی مرتبط و جهان‌شمولی توصیه‌ها ارائه شده است. همچنین با هدف حفاظت از ابنیه موجود در باغ‌های تاریخی توصیه‌های جامعه محافظت از بناهای تاریخی۲ و همپوشانی آنان با اصول منشور ونیز مورد بررسی قرار گرفته که بستری مناسب برای انتخاب شیوه حفاظت در ابنیه تاریخی مرتبط با باغ را فراهم آورد. در نهایت، محصول این پژوهش بستری برای حفاظت از ارزش‌های میراثی باغ‌های تاریخی ارائه کرده است. این محصول به شکل ساختارمند پنج مرحله را برای این هدف ارائه کرده است که تمامی اقدامات مرتبط با شناخت، آسیب‌شناسی، درمان و طرح حفاظت را در خود جای داده و فرآیندهای مشخص را به این منظور ارائه کرده است.
