کورش مؤمنی، مهدی پیرحیاتی، حسنا محمد اصلانی، سال ۰، شماره ۰ - ( شماره هاي اتي ۱۴۰۴ )
چکیده
معماری بناهای صنعتی هموارهمسأله بسیار مهمی در توسعه اقتصادی جامعه است. یکی از عوامل بهبود و ارتقای بناهای صنعتی، شناخت ساختار و درک فضاییِ بناهای صنعتی گذشته است. اطلاعات مختصری در مورد بناهای صنعتی معماری گذشته ایران در دسترس است و به این مقوله بسیار کمتر پرداخته شده است. تولید ماده روغنی که در چراغ‌های مخصوص ریخته شده و روشنایی کمابیش مطلوبی را ایجاد می‌کرد سبب ساخت کارخانه‌های صنعتی کوچکی به نام عصار خانه در معماری سنتی ایران شد. عصارخانه ها عملکردی ساده و درعین‌حال پیچیده دارند. یکی از اصلی ترین روش ها برای سنجش ساختار فضایی محیط، مفهوم پیکره بندی فضایی می باشد. این مفهوم تأیید می کند که خوانایی ساختار فضایی یک بنای صنعتی تأثیر قابل توجهی بر عملکرد آن دارد. این پژوهش بر آن است تا ساختار فضایی عصارخانه‌های شهرهای اصفهان و نجف‌آباد را به عنوان نمونه‌هایی که در همان شکل و فضا تا حدود زیادی به‌صورت دست‌نخورده باقی‌مانده‌اند مورد سنجش قرار دهد. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و در ادامه خوانش ساختار فضایی عصارخانه‌ها و جهت تحلیل پیکره‌بندی فضایی آنها از نرم‌افزارهای Agraphو Depth Mapبهره‌‌‌‌‌‌گیری شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که یکپارچگی فضای مرکزی عصارخانه و نقش آنها به عنوان فضای اتصال دهنده یا رابط و همچنین کوتاه بودن فاصله فضاها از یکدیگر در جهت کاهش خستگی ناشی از طی‌کردن مسیرهای مختلف در ساختار فضایی عصارخانه ها و عملکرد آن موثر بوده اند.
