شماره هاي اتي
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
حامد حیاتی1 
، زهرا مشعلی* 2
، زهرا مشعلی* 2
1- دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه قم، قم، ایران
2- دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران ،mashali9196@gmail.com
2- دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران ،
چکیده: (1087 مشاهده)
کالبد و رعایت مراتب در فضاهای معماری یکی‌از مهمترین اصول در شکل‌گیری بناهای ایرانی می‌باشد که‌از نمودهای تفکرات و اندیشه‌های اسلامی مطرح و خصوصیات خاص سنت، دارای ابعاد مختلفی از آن گشته است؛ در‌فرهنگ اسلامی‌ایرانی مسجد-مدرسه‌ها جایگاه ویژه در معماری داشته‌اند، لذا در این راستا در دوره صفوی مدارس به عنوان مهمترین مراکز آموزشی در خدمت مساجد، به یکی از مهمترین انواع ابنیه تبدیل شدند. مفهوم توالی و سلسله‌مراتب در معماری اسلامی‌ایرانی همیشه مورد تاکید بوده و‌این اصل به‌طور خاص در کالبد مسجد-مدرسه‌ها مورد توجه معماران بوده است؛ توالی‌و سلسله‌مراتب فضایی می‌تواند منجر به احساس تعلق افراد به مسجد-مدرسه‌ها شود. لذا با توجه به تغییرات کالبدی مسجد-مدرسه‌ها در طول دوران، مفهوم و کاربست سلسه‌مراتب دچار تحول شده است. بنابراین با توجه به تاثیر سلسله‌مراتب بر احساس تعلق به مکان ضرورت دارد که ارتباط میان سلسه‌مراتب در مسجد-مدرسه ها با حس تعلق به مکان مورد بررسی قرار گیرد. لذا پرسش اصلی این پژوهش این است که تاثیر سلسله‌مراتب بر ایجاد حس تعلق به مکان در مسجد-مدرسه‌های دوره صفوی چیست؟ هدف نوشتار حاضر تاثیر کالبد و مراتب فضایی در حس تعلق به مکان در مسجد-مدرسه‌های دوره صفویه می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات پژوهش، به لحاظ نوع نتایج توصیفی-تحلیلی و به لحاظ رهیافت تاریخی-تفسیری است که به شیوه تحلیل گونه‌شناختی و با شیوه گردآوری داده کتابخانه‌ای (اسنادی) و با ابزار نقشه‌خوانی، سندخوانی و فیش‌برداری انجام شده است،که ابتدا ارکان معماری مساجد را بررسی می‌کند. سپس نقش این اصول از جمله مراتب‌فضایی منطبق بر کالبد را بر حس تعلق به مکان در مسجد-مدرسه های شاخص دوره صفوی چهارباغ، امام و حکیم در اصفهان را به بحث خواهد گذاشت. نتایج تحقیق نشان می دهد که ترتیب، توالی و نظم درونی که شاکله‌ی کالبد را تشکیل می‌دهند سبب شده که افراد حس تعلق به مکان داشته باشند. بگونه ای که تغییر توالی و یا حذف سلسله‌مراتب باعث می‌شود ماهیت عناصر‌کالبدی به منظور ایجاد تعلق خاطر تغییر پیدا کند. لذا این تحول، درک از عناصر کالبدی در سلسله‌مراتب بطور صحیح صورت نگرفته و حس تعلق به مکان افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
شماره‌ی مقاله: 124
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
