Salavati K. Confrontation of two Religious Architectural Interpretations in a Story from Constitutional Era: The Story of Hekâyate Hammâme Djenniân. mmi 2020; 10 (24) :17-30
URL:
http://mmi.aui.ac.ir/article-1-702-fa.html
کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکده معماری، دانشگاه تهران ، kamyar.salavati@ut.ac.ir
چکیده: (3643 مشاهده)
حکایت حمام جنیان، یکی از داستانهای گفتوگومحور دوران مشروطه بوده که دو نسخه از آن موجود است. این سند منحصر بهفرد، از معدود نوشتههایی است که در آن معماری پیشامدرن و سنتهای معمارانه ایرانی، مورد بحث و استدلال قرار میگیرد و در بخشهایی از آن معماری خود، دغدغه اصلی است. این داستان، درباره پدر و پسری است که به یک حمام عمومی سنتی میروند و در آنجا با مسائل و چالشهایی مواجه شده و در ادامه، بر مبنای این اتفاقات، به گفتوگویی نقادانه درباره فرهنگ، معماری، سنتها و باورهای ایرانیان میپردازند. در این مقاله با معرفی، تحلیل، تصحیح و بازنویسی بخشهایی از این داستان، نشان داده شده است که انتقادهای موجود در این داستان نسبت به حمامهای عمومی در ایران را میتوان به چهار گروه کلی؛ چینش فضایی و جانمایی فضاها در پلان حمامهای ایرانی، مسئله حفظالصحه بهخصوص در حمامهای ایرانی، نحوه طراحی پلهها و پلکانها در بناهای ایرانی و فقدان نهادی ناظر بر ساخت و ساز، دستهبندی کرد. راهحل پیشنهادی شخصیتهای داستان در مواجهه با این مشکلات طراحی حمامها به شیوهای جدید (با شیر) و راهحل کلان آنها، افزایش آگاهی عمومی نسبت به مسائل معمارانه و شهری است. در این مقاله نشان داده شده که میتوان دستکم بخشی از اختلافات موجود در زمینه پذیرش یا رد معماری جدید را که به اوایل دوران معاصر نیز کشانده شده است، بهخصوص در زمینه ساخت و سازماندهی بهداشتی حمامهای عمومی، حاصل نوعی اختلاف در خوانش مسائل مذهبی دو گروه عمده درگیر در دوران مشروطه دانست که به معماری نیز تعمیم داده شده است و استدلالهای هر دو طرف موافق یا مخالف تغییر الگوهای حمامهای پیشامدرن، در بسیاری از موارد، مبنایی مذهبی داشتهاند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي