AU - Kargar, Abdul Reza AU - Ghanbari Sheikhshabani, Fatemeh TI - Analysis of permissible water inscriptions in Jame’ Mosque of Esfahan PT - JOURNAL ARTICLE TA - Art-University-of-Isfahan JN - Art-University-of-Isfahan VO - 11 VI - 28 IP - 28 4099 - http://mmi.aui.ac.ir/article-1-1097-fa.html 4100 - http://mmi.aui.ac.ir/article-1-1097-fa.pdf SO - Art-University-of-Isfahan 28 AB  - کتیبه وقف آب مباح در مسجد جامع اصفهان، یکی از وقف‌نامه‌های ارزشمند دوره صفویه است. مضمون کتیبه‌، اشاره به نام امیر اصلان بن رستم سلطان لَلِه افشار ارشلو دارد که در زمان شاه طهماسب اول، با حفر نهری، آب مباح را به مسجد آورده و آن را وقف بر این بنا کرده است. این پژوهش برای نخستین بار با هدف تحلیل کتیبه آب مباح و پاسخ به دلایل انتقال آب به مسجد جامع اصفهان و گمانه‌زنی مسیر آن، به تحریر درآمده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است که بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است. همچنین، داده‌های پژوهش بر پایه اطلاعات میدانی (خوانش کتیبه) و اطلاعات کتابخانه‌ای (اسناد تصویری، کتاب‌ها و مقاله‌ها) جمع‌آوری‌ شده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که شرایط سیاسی، اجتماعی دوره صفویه و گسترش وقف، سبب تشویق و ترغیب بسیاری از حاکمان و درباریان در جهت انجام عمل وقف شده و همچنین نقش و نفوذ علما در ساختار سیاسی و اجتماعی در دوره صفویه نیز نقش مهمی در این زمینه داشته است. کسب ثواب اخروی و برجا گذاشتن نام نیک از خود نیز یکی دیگر از انگیزه‌های واقفان برای وقف بوده است. همچنین در مورد گمانه‌زنی مسیر فوق به نظر می‌‌‌‌رسد این نهر، نهری مستقل صرفاً در جهت جاری ساختن آب در مسجد جامع اصفهان شکل گرفته و با پایتخت شدن شهر اصفهان و ساخت طرح جامع شهری، کتیبه مذکور به دلایل پنهان‌کاری و یا سهل‌انگاری در مسجد پنهان شده و همین امر سبب از بین رفتن نهر فوق شده و به همین دلیل است که در دوره‌های بعد هیچ‌گاه به عبور نهر آبی روان از درون مسجد جامع اصفهان اشاره نشده است. CP - IRAN IN - LG - eng PB - Art-University-of-Isfahan PG - 49 PT - Research original/ Regular Article YR - 2021