%0 Journal Article %A Hasanpour Loumer, saeid %A Toofan, Sahar %T Typology and factors affecting the formation of architecture of historical bridges in Guilan province (with a look at bridges of Safavid and Qajar historical periods) %J Scientific Journal of Maremat & Me'mari-e Iran (quarterly) %V 12 %N 30 %U http://mmi.aui.ac.ir/article-1-1227-fa.html %R ‎10.52547/mmi.170.14000703 %D 2022 %K Bridge, Guilan Province, Safavid, Qajar, Typology, %X استان گیلان به دلیل بارندگی‌ها و شرایط اقلیمی دارای پل­های متعددی از دوره­های تاریخی گذشته است. هدف پژوهش، گونه­شناسی و شناخت عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری پل‌های تاریخی صفویه و قاجاریه استان گیلان است. پژوهش درصدد پاسخگویی به سؤالات ذیل است؛ کدام عوامل در شکل‌گیری گونه‌های مختلف پل‌های صفویه و قاجاریه استان گیلان مؤثر بوده‌اند؟ پل‌های صفویه و قاجاریه گیلان دارای چه تفاوت‌هایی از منظر؛ سازه‌، هندسه، نوع قوس‌، مصالح و تزئینات معماری با یکدیگر هستند؟ بر این اساس در این پژوهش، ابتدا برمبنای مطالعات کتابخانه‌ای مشخصات 15 پل تاریخی عصر صفویه و قاجاریه استان گیلان جمع‌آوری و در گام بعدی بر­مبنای ­مطالعات میدانی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری پل‌ها موردبررسی و جهت انجام تحلیل­های هندسی پل‌ها از روش‌های ترسیم دستی و نرم‌افزارهای: فی­ماتریکس حرفه‌ای و تقسیمات طلایی آتریس استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان‌دهنده آن است؛ اشتراکات مذهبی، اقتصادی، توسعه روابط سیاسی ایران با غرب و سپری نمودن اوقات فراغت شاهان صفوی عمده‌ترین عوامل شکل‌گیری پل‌های صفویه بوده است. پل‌های صفویه دارای 3 گونه مختلف؛ پل یک دهانه‌ای، دو دهانه‌ای و چهار دهانه‌ای هستند، استفاده از قوس‌پنج او هفت تند و کند، کانه­پوش­های متعدد، آجرکاری برجسته، وجود فضای اتراق، پشت‌بند دایره‌ای شکل، شیب‌بندی دومرحله‌ای و فرم پایه‌ها به‌صورت مستطیل و فرم موج‌شکن‌ها به‌صورت اشکال دایره‌ای لوزی امری رایج در پل‌های صفویه گیلان هستند. مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری پل‌های قاجاری عبارت‌اند­از؛ کنترل رابطه و کاهش تنش میان غرب و ایران، اقتصاد و ایجاد ارتباطات درون‌شهری و روستایی است. پل‌های قاجاری دارای 3 گونه مختلف؛ پل‌های یک دهانه‌ای، یک دهانه مرکزی و دو طاق جانبی و پل یک دهانه مرکزی و چهارطاق جانبی هستند. استفاده از قوس­ با ابعاد کوچک، آجرکاری عقب­نشسته، شیب‌بندی یک‌طرفه و به‌کارگیری فرم دایره­ای در موج‌شکن، پشت‌بندها و فرم مستطیل در پایه‌ها و عدم وجود فضای اتراق، میل راهنما و کانه‌پوش‌­ها امری رایج در پل‌های قاجاری استان گیلان است. %> http://mmi.aui.ac.ir/article-1-1227-fa.pdf %P 1-24 %& 1 %! %9 Research original/ Regular Article %L A-10-170-1 %+ Islamic Azad Uni %G eng %@ 2345-3850 %[ 2022