1- دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی (ره) تهران ، s.noghrekar@gmail.com
2- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران
3- دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
چکیده: (738 مشاهده)
ارتقاءکیفی معماریِ امروزایران، از رهگذرِ «درسگرفتن» از ارزشهای میراث معماری این سرزمین، سپس «مشقکردن» آن تا بازآفرینی معماری «اصیل و بدیع» در تمام ابعاد آن ازجمله تزئینات و آرایهها میسّر میگردد. از این رو، فهم روش درست طیِ این مسیر برای معماران و دانشجویان حائزاهمیت میباشد. هدف این پژوهش، یافتن فرآیندی نظاممند در خوانش و آفرینش صحیح آرایهها در معماریایران میباشد و پرسش اصلی ما این است که «چگونه میتوان به الگویی برای خوانش و آفرینش آرایهها در معماری ایرانی دست یافت؟» یک گام اصلی و آغازین در مسیر پاسخ به این پرسش، رجوع به آراء متخصصان این حوزه است که در مطالعات خود به خوانش و بررسی آرایههای معماریایران در ابعاد مختلف پرداختهاند. در این پژوهش طی مطالعات کتابخانهای-اسنادی، با رویکردی تفسیری و با روش تحلیل محتوا، گزیدهای از منابع شاخص در این زمینه مورد تجزیهتحلیل قرارگرفتند. بررسیها حاکی از آن است که متخصصان، آرایههای معماری ایران را از سه منبع و به تَبَعِ آن با سه رویکرد، نگریستهاند: اول: از طریق بررسی آثار، دوم: استادکاران سنتی و سوم: خوانش مستندات غیرمعماری، ازجمله منابع فرهنگی، ادبی و ... . حاصل این سه رویکرد، هشت رهیافت دربارۀ آرایههاست: «سیر تحول تاریخی»، «آرایهها در یک گونۀ خاص معماری» (مسجد، خانه، بازار)، نگاه «فنی و مرمتی»، «معنایی-فلسفی» و «مصالح، رنگ، نقش و کتیبه» به مثابه آرایه در معماری. علاوه براین، فرآیند خوانش و آفرینش آرایههای معماری ایران را میتوان در چهار لایه «مصالح، رنگ، نقش و کتیبه» دستهبندی کرد که همگی دستبهدست هم به صورت یک منظومه موجب کیفیت، زیبایی و معنابخشی به مکان میشوند. معماران امروز میتوانند مبتنی بر نتیجه و کاربرد این تحقیق، با نگرشی جامع، طی پرداختن توأمان به هر دو جنبۀ «صورت و حکمت» آرایهها، به «شناخت و کاربرد آرایههای چهارگانه» در «نقد و طراحی فضا» مجهز شوند که اکنون جای آن در «آموزش معماری» خالیست.
شمارهی مقاله: 103
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي