توجه به موضوعات مرتبط با ارزیابی، تصمیم‌گیری و انتخاب، امروزه یکی از مسائل مورد مناقشه بوده و در اغلب موارد نه‌تنها به تمامی عوامل مؤثر در ارزیابی و انتخاب توجه نمی‌شود، بلکه مجموعه عوامل و متغیرهای در نظر گرفته‌شده، مورد اتفاق نظر متخصصین و صاحب‌نظران نیز قرار ندارند. از این جهت، در این تحقیق، به موضوع شناسایی عوامل و متغیرهای مؤثر در افزایش بهره‌وری در حوزه مرمت و استفاده مجدد از بناهای تاریخی پرداخته شده و پژوهش بر پایه این سؤال شکل گرفته است که به ‌منظور افزایش بهره‌وری در ارزیابی و انتخاب پروژه‌های مرمتی و استفاده مجدد از بناهای تاریخی ایران، به چه عواملی باید توجه نمود و درجه اهمیت هر کدام از عوامل چگونه است؟
بر این اساس، هدف از انجام تحقیق حاضر، شناسایی عوامل و متغیرهای مؤثر در ارزیابی و انتخاب پروژه‌های مرمتی و استفاده مجدد از بناهای تاریخی با رویکرد افزایش بهره‌وری و تعیین درجه اهمیت آنها در نظر گرفته شد. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش انجام تحقیق پیمایشی و از طریق تهیه پرسش‌نامه، دیدگاه‌ها و نظریات متخصصین و صاحب‌نظران در ارتباط با موضوع تحقیق جمع‌آوری شدند و پس از انجام اعتبارسنجی‌های لازم با استفاده از روش تحلیل عاملی، این امکان فراهم شد تا متغیرها و عوامل مؤثر در افزایش بهره‌وری در حوزه مرمت و استفاده مجدد از بناهای تاریخی ایران (با کاربری مسکونی دوره قاجار) استخراج شوند. هر عامل بسته به وسعت و اهمیت خود متشکل از چندین متغیر مستقل دیگر به‌دست آمد و درجه اهمیت هر کدام مشخص شد. بررسی نتایج استخراج‌شده از پرسش‌نامه تحقیق و تجزیه و تحلیل به‌عمل‌آمده از آنها، هشت عامل (مفهوم) اصلی را در ارتباط با افزایش بهره‌وری در بناهای تاریخی به این شرح مشخص ساخت؛ 1. حفاظت از ارزش‌ها، 2. مدیریت بهر‌ه‌برداری، 3. پشتیبانی، 4. تعیین کاربری (احیا)، 5. اصول عمومی حفاظت، 6. مراقبت و نگهداری، 7. سازگارسازی و 8. اجرا (مرمت). در این میان، عامل حفاظت از ارزش‌ها، بیشترین درجه اهمیت را در بین عوامل شناسایی‌شده به‌دست آورد و در نهایت با به‌دست آمدن ضریب پایایی هر کدام از عوامل، این امکان فراهم شد تا در ارزیابی و انتخاب پروژه‌های مرمتی و افزایش بهره‌وری در آنها، مجموع عوامل مورد اتفاق نظر متخصصین به‌دست آورده شوند.