هزاران محوطه، بنا و مجموعه تاریخی که نشان‌دهنده تاریخ، فرهنگ و هویت این ملت هستند، نیاز به حفاظت دارند. امروزه حفاظت، بیشتر یک فعالیت ذاتی مبتنی بر ارزش‌ها قلمداد می‌شود و همواره ارزش‌ها، علت اصلی حفظ میراث بوده‌اند. پر واضح است که هیچ جامعه‌ای برای حفظ چیزی که ارزشی برای آن ندارد، تلاشی نخواهد کرد. لذا شناسایی و طبقه‌بندی ارزش‌ها قبل از هر گونه اقدامات آسیب‌شناسی و تعیین میزان مداخلات در فرآیند حفاظت، امری ضروری است. در کلیه تحقیقات علمی پیرامون میراث معماری، پایداری فرآیند حفاظت به صورت محدود مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است؛ بنابراین نمی‌توان درک روشنی از پایداری معماری که در فرآیند حفاظت نقش دارد، به‌دست آورد. لذا هدف این پژوهش، بررسی حفاظت پایدار (کالبدی- معنایی) میراث معماری به منظور تبیین مدل برگرفته از نظر متخصصین است. روش تحقیق در این مقاله، به صورت کیفی-کمی1 در نظر گرفته شده؛ به‌طوری که پس از شناسایی ارزش‌های کالبدی و معنایی میراث معماری، از طریق بررسی ادبیات موضوع و با مشورت متخصصین، توسط آزمون رگرسیون خطی، میزان اثرگذاری مؤلفه‌های اصلی و فرعی حفاظت معنایی بر واریانس حفاظت کالبدی تعیین شده است. سپس برای تبیین رابطه بین حفاظت معنایی و کالبدی و زیرمؤلفه‌های مربوطه، از آزمون هم‌بستگی پیرسون استفاده شده و مدل نهایی ارائه شده است. پایایی آزمون، بر اساس تکنیک آلفای کرونباخ و روایی محتوایی، بر مبنای نظر متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس مدل به‌دست آمده، می‌توان نتیجه گرفت که حفاظت میراث اصیل معماری، تنها با تعامل مستمر حفاظت کالبدی و معنایی و با کمک رعایت زیرمؤلفه‌های مربوطه به صورت توأمان امکان‌پذیر است. همچنین، زیرمؤلفه‌های اصلی در حفاظت کالبدی بناهای تاریخی؛ عناصر مصالح، تزئینات، سیستم سازه‌ای، نما، هندسه و در حفاظت معنایی؛ ارزش‌های فرهنگی، هویتی، اقتصادی، یکپارچگی، تاریخی، زیبایی، اجتماعی و اصالت، تعیین شده‌اند. 

واژه‌های کلیدی: حفاظت معنایی، حفاظت کالبدی، میراث معماری، مدل مفهومی، حفاظت پایدار

متن کامل [PDF 821 kb]   (887 دریافت)