سال 10، شماره 23 - ( پاييز 1399 )
جلد 10 شماره 23 صفحات 48-35 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kakhani E. Edifice in order for Desolation: Two different Narratives about the Status of Architect and Architecture in Iḥyaʾ ʿūlm al-dīn Ghazali Book. mmi 2020; 10 (23) :35-48
URL: http://mmi.aui.ac.ir/article-1-784-fa.html
URL: http://mmi.aui.ac.ir/article-1-784-fa.html
کاخانی احسان. عمارت از برای ویرانی: دو روایت متفاوت درباره جایگاه معمار و معماری در کتاب احیاء علوم‌الدین غزالی. نشريه علمي مرمت و معماري ايران. 1399; 10 (23) :35-48
دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی تهران ، ekakhani@gmail.com
چکیده: (1996 مشاهده)
ابوحامد محمد غزالی، عارف، فقیه و متکلم قرن پنجم هجری که تأثیری شگرف در فرهنگ ایران داشته است. مهم‌ترین اثر او، کتاب احیاء علوم‌الدین است که غزالی آن را به جهت زنده کردن دانش‌های دینی، در دوره عزلت به نگارش درآورد. موضوع کتاب، علم معامله است؛ از این‌رو، اشارات فراوانی به معماری در آن یافت می‌شوند.
این پژوهش، به فهم آرای غزالی راجع به معماری و شأن آن در احیاء می‌پردازد. تحقیق، با روش تفسیری و به شیوه قرائت و فهم و تفسیر احیاء به واسطه خود متن انجام شده است. محور این پژوهش، کتاب احیاء بوده و فقط برای فهم بهتر این کتاب، به دیگر آثار غزالی و منابع درجه دوم رجوع شده است. این تحقیق، حاصل انتظام بخشیدن به یافته‌های گردآمده از احیاء و استدلال برای فهم آرای غزالی درباره معماری است.
محصول این پژوهش، دو روایت متفاوت از سخن غزالی راجع به اهل پیشه و صانعان است. روایت اول، به وجهی اجتماعی از جایگاه معمار اختصاص دارد. معمار در این مقام، از اهل پیشه است که جزو عوام خلق محسوب می‌شود، بر عوام غفلت غالب است و این غفلت، نگه‌دارنده نظام دنیا. او باید به زهد روی آورد و زاهدانه به پیشه خود مشغول شود. در این سطح، نساختن همواره بهتر از ساختن است و ویرانی برتر از آبادانی. در سطح دوم سخن غزالی، نگاهی دیگرگون حاکم است. در این سطح، معمار، فارغ از شأن اجتماعی خود، می‌تواند سالک طریق حق باشد، از مقام زهد فراتر رود و به مقام محبت، که عالی‌ترین مقام است، نائل آید. او لازم است در این مقام، ذاکرانه به پیشه خویش مشغول شود، از صورت‌های جهان به طریق عبرت، معانی را طلب کند، آنچه می‌سازد دلالت بر کامل‌ترین محبوب، خداوند، داشته باشد و به‌تن، دست به عمارت دنیا زند و به‌دل، ویرانی آن را خواهد.
این پژوهش، به فهم آرای غزالی راجع به معماری و شأن آن در احیاء می‌پردازد. تحقیق، با روش تفسیری و به شیوه قرائت و فهم و تفسیر احیاء به واسطه خود متن انجام شده است. محور این پژوهش، کتاب احیاء بوده و فقط برای فهم بهتر این کتاب، به دیگر آثار غزالی و منابع درجه دوم رجوع شده است. این تحقیق، حاصل انتظام بخشیدن به یافته‌های گردآمده از احیاء و استدلال برای فهم آرای غزالی درباره معماری است.
محصول این پژوهش، دو روایت متفاوت از سخن غزالی راجع به اهل پیشه و صانعان است. روایت اول، به وجهی اجتماعی از جایگاه معمار اختصاص دارد. معمار در این مقام، از اهل پیشه است که جزو عوام خلق محسوب می‌شود، بر عوام غفلت غالب است و این غفلت، نگه‌دارنده نظام دنیا. او باید به زهد روی آورد و زاهدانه به پیشه خود مشغول شود. در این سطح، نساختن همواره بهتر از ساختن است و ویرانی برتر از آبادانی. در سطح دوم سخن غزالی، نگاهی دیگرگون حاکم است. در این سطح، معمار، فارغ از شأن اجتماعی خود، می‌تواند سالک طریق حق باشد، از مقام زهد فراتر رود و به مقام محبت، که عالی‌ترین مقام است، نائل آید. او لازم است در این مقام، ذاکرانه به پیشه خویش مشغول شود، از صورت‌های جهان به طریق عبرت، معانی را طلب کند، آنچه می‌سازد دلالت بر کامل‌ترین محبوب، خداوند، داشته باشد و به‌تن، دست به عمارت دنیا زند و به‌دل، ویرانی آن را خواهد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
معماري و شهرسازي
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
