منظر، دیدگاهی نو در ارتباط انسان و محیط و نحوه تفسیر فضا ارائه می‌دهد. دیدگاه نوین منظر به محیط و فضای زیست انسان، حاصل تغییر در نگاه سنتی و کلاسیک به رابطه انسان و محیط است. با این نگاه، رویکرد «حفاظت از مناظر شهری تاریخی» که تحت عنوان HUL شناخته می‌شود، یکی از رویکردهای نوینی بوده که جهت پاسخ‌گویی و حفاظت گسترده از منظر مراکز تاریخی شهرها ارائه شده است. تلاش این رویکرد بر آن است تا با یک نگاه مکان‌محور، چشم‌انداز حفاظت تاریخی را به کلیه ارزش‌های تاریخی فرهنگی که در منظر شهرهای تاریخی بروز می‌یابند، گسترش دهد. یکی از مؤلفه‌هایی که می‌تواند در این میان مورد توجه ویژه قرار گیرد، "نظام رنگی" منظر بافت‌های تاریخی بوده که بازتابی از هویت و فرهنگ بومی مکان است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر آن است که "نظام رنگی" منظر بافت‌های تاریخی با نگاه ویژه به کیفیت‌های دخیل در ادراک زیباشناختی منظر، مورد شناسایی، تحلیل و ارزیابی قرار گیرد و معیارهای ارزیابی در هر دسته از کیفیت‌های زیباشناختی ادراک منظر رنگی، مشخص شوند. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی و تحلیلی است؛ بدین منظور، پس از بررسی مبانی و دست‌یابی به چارچوب نظری پژوهش، معیارهای ارزیابی بر اساس چهار گروه کیفیت دخیل در ادراک زیباشناختی مکان استخراج شده و در محله حسن‌آباد با استفاده از تکنیک‌های پرسش‌نامه و دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان دادند بهره‌گیری از الگوهای رنگی دارای پیشینه نمادین در معماری مکان، استفاده از مصالح بوم‌آورد، تلفیق منظر طبیعی و مصنوع و حفاظت از پالت رنگی واجد ارزش در ساخت‌وسازهای جدید، نقش تعیین‌کننده در ارتقای ادراک زیباشناختی نظام رنگی منظر بافت‌های تاریخی ایفا می‌نمایند. 

واژه‌های کلیدی: نظام رنگی، منظر، ادراک زیباشناختی، بافت‌های تاریخی، محله حسن‌آباد اصفهان

متن کامل [PDF 1569 kb]   (1159 دریافت)