چکیده

مکان، قسمتی از یک فضا است که از طریق عواملی که در آن قرار دارند، صاحب هویت شده و برای فرد یا گروهی از مردم واجد معنی می­شود. "دیوید کانتر" پیوند میان انسان و محیط را از طریق مفهوم "مکان" تشریح و گسترش آن به قلمرو فیزیکی قابل تبیین است. محور اصلی نظریه مکان، مدلی است که بیانگر رابطه­ی میان عوامل سازنده هر مکان است و شامل ویژگی­های فیزیکی محیط، فعالیت­ها و معنا است. حال این سوال مطرح می­گردد که با توجه به ویژگی­ها و شرایط خاص هر مجموعه، روند اعطای کاربری جدید و انطباق فعالیت­های انسانی با کالبد معماری از چه طریقی شناسایی و پیاده­سازی می­شود وچگونه می­توان با ایجاد همگرایی، بین مؤلّفه­های شکل دهنده یک بنای تاریخی، کلیتی یکپارچه­ را به وجود آورد . هدف اصلی این تحقیق توجه به ضرورت احیاء خانه­های تاریخی و احیای آن به مثابه یک مکان در نظر است، که نظر به نمونه موردی پژوهش، خانه تاریخی ملاصدرا در کهک، استان قم ارائه می­گردد. رویکرد اصلی نگارندگان در این مقاله، پژوهش موردی است که در آن با بهره­گیری از روش تفسیری تاریخی به جمع آوری داده­ها اقدام شده و با استفاده از مدل مکان «کانتر» که انطباق سه مولفه «معنا»، «فعالیت» و «کالبد» را جهت احراز مکان ضروری می­داند، ویژگی­های کاربری سازگار با معانی بنای تاریخی را بیان می­کند. بر این اساس به تعیین کاربری مناسب برای مجموعه دست یافته، نتایج حاصل تحت عنوان اندیشکده حکمت و فلسفه، که این کاربری خود موحد معنایی جدید نیست، بلکه سازگار با معنای مستتر در بنا است، این کاربری با توجه به مدل مکانی کانتر، دارای مولفه کالبد، گویای مولفه معنا و شامل مولفه فعالیت است.