- فصلنامه علمي

چکیده
پلیمرهای سنتزی به‌طور گسترده به‌صورت چسب‌ها، استحکام‌بخش‌ها و پوشش‌های حفاظتی در مرمت آثار تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هرچند این مواد نسبت به پلیمرها و چسب‌های طبیعی مقاومت بهتری دربرابر میکروارگانیسم‌ها دارند اما اکثر پلیمرهای سنتزی منبع مناسبی از کربن و انرژی لازم برای رشد میکروارگانیسم‌ها به‌شمار می‌روند. ضمن‌اینکه، آثار هنری استحکام‌بخشی‌شده با این مواد همچنان موردحمله قارچ و کپک قرار گرفته و تخریب می‌شوند. عوامل محیطی و نور ماوراءبنفش نیز به تخریب این مواد سرعت می‌بخشند. بنابراین، نیاز به روشی جهت جلوگیری از هجوم میکروارگانیسم‌ها، همچنین افزایش مقاومت آنها دربرابر عوامل محیطی امری ضروری است. در این پژوهش، جهت ایجاد خواص ضدقارچی در استحکام‌بخش پلی‌وینیل بوتیرال (PVB) از فوتوکاتالیست نانوذرات تیتانیوم دی‌اکسید استفاده شد. 
نمونه‌ها از چوب کبوده با‌توجه‌به دستورالعمل Bravery آماده شدند و با نانوکامپوزیت تیتانیوم دی‌اکسید در پلی‌وینیل بوتیرال، تحت شرایط خلأ، تیمار شدند؛ سپس جداگانه در شرایط تاریک و زیر نور، به مدت 7 هفته تحت تأثیر قارچ رنگین‌کمان به‌عنوان مولد پوسیدگی سفید چوب قرار داده شدند. نمونه تیمارشده و بدون تیمار تحت پیرسازی تسریعی دما، رطوبت و نور UV قرار گرفتند. 
نتایج نشان داد که نمونه‌چوب‌های تیمارشده با میزان مصرفی یک درصد از نانوذرات TiO2 (4/0گرم) در PVB 5 درصد، در شرایط بدون نور اثر ضدقارچی نداشت. اما مقدار 2 درصد از آن (8/0گرم) در شرایط تاریکی، توانست از تخریب چوب دربرابر پوسیدگی سفید محافظت کند. نمونه‌های کشت‌شده در شرایط نور، در هر دو میزان مصرفی1 و 2 درصد از TiO2 توانست در نمونه‌های تیمارشده با نانوکامپوزیت خاصیت ضدقارچی ایجاد کند و از چوب دربرابر قارچ مولد پوسیدگی سفید محافظت نماید. پیرسازی تسریعی نمونه‌های بدون تیمار و تیمارشده تحت شرایط پیرسازی دما، رطوبت و نورUV، نشان‌دهنده محافظت نمونه‌های تیمارشده درمقابل نور ماوراءبنفش و شرایط محیطی بودند.